Jak unormować zbyt wysoki poziom estrogenów u kobiet i mężczyzn?

Gdy poruszamy kwestie związane ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka piersi lub jajników, PMS, hormonach bio-identycznych czy płodności, temat estrogenu wydaje się zawsze przewijać wokół tych zagadnień. Czym w takim razie jest ten hormon oraz za co odpowiada? I co najważniejsze jak unormować zbyt wysoki poziom estrogenów przy zaburzeniach hormonalnych?

Czym jest estrogen?

Hormon jest to substancja produkowana przez tkankę, a następnie uwalniana do krwiobiegu. Stąd przemieszcza się do innych komórek, gdzie z kolei wiąże się z receptorami i zaczyna działać.

Estrogen jest dominującym hormonem płciowym u kobiet, odpowiadającym za wzrost piersi, włosów łonowych i pod pachami oraz za cykle menstruacyjne. Ponadto odgrywa również rolę w regulowaniu poziomu cholesterolu, chroni tkankę kostną, a nawet wpływa na mózg.

Estrogen jest hormonem wytwarzanym głównie w jajnikach, ale może być także produkowany przez inne gruczoły, takie jak na przykład nadnercza (dlatego mężczyźni mają estrogeny na niższym poziomie). Receptory estrogenowe są obecne w wielu tkankach – nerkach, mózgu, kościach, sercu, płucach, itp.

To dlatego tak wiele systemów ma wpływ na zachwianie poziomu estrogenów. U osoby z dominacją estrogenową występuje wyższy poziom tego hormonu w porównaniu do progesteronu.

Co to jest dominacja estrogenowa?

Dominacja estrogenowa może przyczyniać się do wystąpienia takich objawów jak tkliwość piersi, wahania nastroju, zachcianki, przyrost masy ciała, migreny czy nieregularne miesiączki. Z przewagi tego hormonu wynikają również problemy z płodnością u kobiet.

Osoby z przeważającym poziomem estrogenów znajdują się również w grupie podwyższonego ryzyka występowania np. przerostu tkanek w narządach rozrodczych (torbiele, polipy, endometrioza), jak również raka piersi i macicy.

Należy zauważyć, że estrogen ma również pozytywne strony – jest wymagany dla występowania zdrowych cyklów rozrodczych, utrzymuje prawidłową gęstość kości, przyczynia się do zachowania zdrowego serca i może pozytywnie wpływać na nastrój. W okresie menopauzy poziom estrogenów się zmniejsza, a ryzyko rozwoju osteoporozy, chorób serca i huśtawek nastroju wzrasta.

Objawy zbyt dużej ilości estrogenów w organizmie często mylone są z objawami PMS. Jeśli zbyt długo są ignorowane mogą nawet prowadzić do niepłodności, mięśniaków macicy, poronień oraz niektórych rodzajów nowotworów.

Znaki ostrzegawcze:

• niskie libido
• nieregularne cykle menstruacyjne/problemy z płodnością
• wzdęcia
• migreny
• wahania nastroju
• tkliwość piersi
• tzw. zimne dłonie i stopy
• wypadanie włosów
• zaburzenia czynności tarczycy
• spowolniony metabolizm
• zmęczenie
• problemy z zasypianiem/bezsenność
• PMS

Przyczyny nadmiaru estrogenów

Stres, spożywanie kofeiny, syntetyczne estrogeny w pigułkach antykoncepcyjnych, hormonalna terapia zastępcza i ksenoestrogeny z produktów czyszczących, tworzyw sztucznych i kosmetyków, stanowią jedną z przyczyn występowania nadmiaru estrogenów w organizmie. Ksenoestrogeny są to związki syntetyczne, które pod względem struktury chemicznej przypominają naturalnie wytwarzane estrogeny. Niektóre z nich są szczególnie niebezpieczne dla kobiet, ponieważ powiązane są ze zwiększonym ryzykiem występowania raka piersi.

Kenoestrogeny wiążą się z receptorami estrogenu w różnych tkankach i mogą podwyższyć jego poziom bardziej niż naturalne estrogeny. Znajdują się w konwencjonalnych kosmetykach, płynach, plastiku oraz pestycydach. Składniki, na które należy zwrócić szczególną uwagę to:

• biosfenol
• dioksyny
• tlenek etylenu
• parabeny
• ftalany
• polichlorowane bifenyle (PCB)

Jak unormować zbyt wysoki poziom estrogenów?

Dieta w znaczący sposób wpływa na równowagę hormonalną. Jeśli chodzi o dominację estrogenu, ważne jest, aby upewnić się, że funkcja wątroby i trawienie działają optymalnie.

Wątroba jest odpowiedzialna za rozkład (metabolizm) estrogenów, a układ trawienny zajmuje się jego eliminacją z organizmu.

Żywność wspomagająca czynność wątroby i zdrowy układ pokarmowy to:

• zielona herbata
• zielone warzywa liściaste (korzeń mniszka lekarskiego, jarmuż, boćwina, szpinak, rokietta siewna)
• warzywa kapustne (brokuł, kapusta, brukselka, kapusta chińska)
• czosnek i cebula
• żywność bogata w błonnik (jagody, nasiona chia, babka płesznik itp.)

Dieta antyestrogenowa wspomagająca utratę wagi i wyraźną poprawę skóry:

• Warzywa kapustne

Uwzględniając w diecie więcej roślin krzyżowych, takich jak kalafior, kapusta, bok choy, brokuły, brukselka, szpinak czy kapusta pastewna można nie tylko poprawić ogólny stan zdrowia, ale również obniżyć stężenie estrogenów w organizmie. Dodawanie jarmużu do koktajlu/soku pomoże zwiększyć spożycie związku o nazwie indolo-3-karbinol (I3C), który pomaga wypłukać nadmiar estrogenu z wątroby.

• Rozmaryn

Rozmaryn, stosowany zwłaszcza w postaci olejku eterycznego, jest doskonałym narzędziem do zwalczania dominacji estrogenu. Znany również jako „olej płodności”, olej rozmarynowy może pomóc złagodzić stan zapalny i blokady. W tym celu należy pocierać nim biodra. Rozmaryn może być również stosowany w celu zwiększenia przepływu krwi do mózgu, wspomagania funkcji tarczycy i wzmocnienia układu immunologicznego.

• Siemię lniane

Siemię lniane posiada ponad 50 potencjalnych zastosowań w profilaktyce i leczeniu wielu chorób. 2 do 4 łyżek świeżo zmielonego siemienia dziennie promuje zdrowy metabolizm estrogenu. Nasiona zawierają lignany, które pomagają wyeliminować nadmiar estrogenu z organizmu. Ponadto siemię lniane zawiera fitoestrogeny, które sprawują kontrolują nad tym jak wiele estrogenów zwiąże się z receptorami estrogenu. Oznacza to, że siemię może zmniejszyć nadmiar aktywności estrogenowej, co czyni go skutecznym remedium na różne powikłania zdrowotne u kobiet. Zdecydowanie nie poleca się kupować siemienia już zmielonego, które praktycznie jest bezwartościowe.

• Łosoś i tłuste ryby

Łosoś wraz z innymi tłustymi rybami stanowią bogactwo kwasów tłuszczowych omega-3, które to są niezbędne dla zachowania sprawnie funkcjonującego układu odpornościowego oraz posiadają właściwości przeciwzapalne. Spożywaj te ryby 2 do 3 razy w tygodniu lub jeśli na przykład nie masz dostępu do ich niehodowlanych wersji przyjmuj wysokiej jakości dodatek oleju z ryb.

• Probiotyki

Jedząc żywność bogatą w błonnik i probiotyki możesz wspomóc organizm w usuwaniu estrogenów. Uwzględnij w swojej diecie takie produkty jak kimchi, kapusta kiszona czy kombucha. Powinnaś również sprawdzić jak korzystne może się okazać zjedzenie 1 marchewki dziennie!

• Kwas foliowy

Kwas foliowy jest odpowiedzialny za przekształcanie estrogenu w jego bezpieczniejszą formę, która może zmniejszyć ryzyko wystąpienia niektórych nowotworów. Znajduje się on w ciemnozielonych warzywach liściach, które zawierają również codzienną dawkę indolo-3-karbinolu.

Jak unormować zbyt wysoki poziom estrogenów?

Fitoestrogeny

Żywność roślinna wpływająca na hormony żeńskie nazywa się fitoestrogenami. Mają one tendencję do wywierania słabszego wpływu estrogennego niż estrogeny wytwarzane przez organizm.

Zakłócenia na receptorach estrogenów w niektórych komórkach uniemożliwiają silniejszym estrogenom wiązanie się z tymi receptorami i przyczyniają się do bardziej zrównoważonego poziomu estrogenów. Przykłady żywności, które zawierają lignany/izoflawony to:

• rośliny strączkowe
• siemię lniane
• inne nasiona (tj. dynia, słonecznik)
• lucerna
• koniczyna
• soja

Choć w odniesieniu do prawidłowego bilansu hormonów, umiarkowane spożycie fitoestrogów uważane jest za korzystne, najnowsze badania wskazują, że w szczególności do soi należy pochodzić ostrożnie.

Jak jeszcze zmniejszyć estrogen w organizmie?

Aktywność fizyczna i zdrowe poziomy tłuszczu w organizmie odgrywają istotną rolę w utrzymaniu optymalnego poziomu estrogenów.  Ćwiczenia nie tylko pomagają go zredukować, ale mogą również poprawić wydalanie jego nadmiaru z organizmu. Mega istotną rolę odgrywają w tym przypadku również tłuszcze. Jakie i gdzie się znajdują? Sprawdźmy!

Jak unormować zbyt wysoki poziom estrogenów?

Top 5 zdrowych tłuszczów, niezbędnych dla utrzymania równowagi hormonalnej u kobiet:

1. Kwasy tłuszczowe omega-9:

• awokado (zawiera ważny błonnik i potas)
• oliwa z oliwek
• migdały

2. Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe

(pomagają w produkcji naturalnej wit. K2 i B12)

• prawdziwe masło od krów karmionych trawą
• ghee
• organiczny kefir/jogurt

3. Kwasy tłuszczowe omega-3

(działają antyzapalnie)

kwasy tłuszczowe DHA i ELA

• dziki łosoś/wysokiej jakości olej z ryb

kwasy tłuszczowe ALA

• nasiona chia
• siemię lniane
• orzechy włoskie

4. Średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe

(zamieniają się w energię i stabilizują poziom cukru)

• nierafinowany olej kokosowy
• mleczko kokosowe
• inne produkty z kokosa

5. Kwas γ-linolenowy (GLA) – organiczny związek chemiczny z grupy kwasów tłuszczowych omega-6

(podbijają progesteron)

• nasiona konopi
• olej z pierwiosnka
• olej z ogórecznika

Gdy zastanawiasz się jak unormować zbyt wysoki poziom estrogenów badania laboratoryjne są niezbędne, aby móc określić gdzie dokładnie leży sedno problemu. Dominacja estrogenu bowiem może być wynikiem zarówno zbyt wysokiego poziomu tego hormonu jak i zbyt niskiego poziomu progesteronu. Może chodzić też o problemy związane z innymi hormonami. Każdy przypadek należy traktować inaczej, więc wiedza w tym zakresie jest niezbędna.

Źródła: 1, 2, 3